● در دوران بارداری کدام علامت های قلبی را باید جدی بگیرم؟
بدن در جریان بارداری دچار تغییرات فیزیولوژیک می شود که این تغییرات ناشی از افزایش فعالیت قلب است بنابراین ایجاد خستگی، تنگی نفس و تپش قلب هنگام بارداری طبیعی است. در دوران بارداری، حجم خون در گردش افزایش و میزان هموگلوبین خون کاهش می یابد و حالتی موسوم به «کم خونی بارداری» ایجاد می شود.
به همین دلیل خانم هایی که کاملا سلامت هستند هم امکان دارد در ماه های ششم و هفتم بارداری هنگام فعالیت دچار تنگی نفس شوند و تپش قلب پیدا کنند. مادران باید در ماه های آخر در حالت درازکشیده، استراحت کنند نه نشسته. چون در حالت درازکشیده، خون راحت تر از وریدهای اندام تحتانی به سمت قلب بازگردانده می شود و فشار کمتری به قلب می آید.
با این توضیحات، اگر تپش قلب و تنگی نفس غیرعادی و ناگهانی یا احساس ورم در اندام فوقانی داشتید مثلا حس کنید حلقه تان یک دفعه تنگ شده و دستتان را اذیت می کند، به بررسی و مشاوره پزشک قلب نیاز دارید. در دوران بارداری نباید بی جهت خود را نگران کنید چون همین استرس و دغدغه برای شما ضرر دارد. خوب است واقعیت هایی را در مورد قلبتان در بارداری بدانید، مانند اینکه با رشد جنین دیافراگم به سمت بالا هل داده می شود و این باعث کاهش حجم ریه و ایجاد تنگی نفس مختصر خواهد شد. شما مانند قبل از بارداری نمی توانید به سرعت به این طرف و آن طرف بروید و فعالیت کنید، چون نفستان تنگ می شود و دچار تپش قلب می شوید اما اگر در شرایط طبیعی و همیشگی، ناگهان تنگی نفس گرفتید یا در مقایسه حالت های بارداری خود با بارداری اول حس می کنید تپش قلب یا تنگی نفس آزارتان می دهد، حتما باید این علامت ها را جدی بگیرید و برای بررسی اقدام کنید.
اگر خانم های باردار از فعالیت های شدید بدنی به خصوص در فصل گرم سال بپرهیزند، از بالا رفتن دمای بدن، تپش قلب و تعریق زیاد و از دست دادن آب بدن پیشگیری خواهد شد. فعالیت عادی روزانه، استراحت کافی، نوشیدن آب کافی و پرهیز از استرس می تواند کلید سلامت قلب در بارداری باشد.
● مشکل پرولاپس یا افتادگی دریچه میترال دارم.آیا بارداری برایم ضرر دارد؟
همان طور که می دانید طی بارداری، بار کار قلب حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد، حجم خون ۴۰ تا ۴۵ درصد، برون ده قلب ۳۰ درصد و ضربان قلب ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش می یابد تا با شرایط جدید، قلب بتواند پاسخگوی نیاز بدن شما و جنینی که در شکم دارید، باشد، بنابراین اگر دچار هرگونه ناراحتی قلبی هستید، پیش از بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
افتادگی دریچه میترال، مشکل شایع و خوش خیمی است اما می تواند در دوران بارداری تشدید شود و در زمان زایمان هم به مصرف آنتی بیوتیک نیاز داشته باشد به خصوص اگر این پرولاپس با نارسایی دریچه میترال همراه باشد.
البته معمولا خانم هایی که مشکل پرولاپس دارند، می توانند بارداری سالمی داشته باشند ولی بهتر است متخصص قلب و پزشک زنان در جریان این بیماری باشند تا به موقع اقدام های پیشگیرانه برای حفظ سلامت مادر و جنین انجام شود.
ممکن است پزشک، مبتلایان به برخی از بیماری های قلبی را از باردارشدن منع کند، چون بارداری بر سلامت آنها اثر می گذارد. مشکلاتی مانند بیماری مادرزادی قلب، تنگی های شدید دریچه میترال و آئورت، افزایش فشار ریوی، نارسایی قلبی با پمپاژ قلبی زیر ۴۰ درصد و نشانگان مارفان می توانند سلامت مادر را در دوران بارداری تهدید کنند. حتی خانم های مبتلایی که بارداری ناخواسته داشته اند، گاهی به توصیه پزشک مجبور به سقط درمانی می شوند.
● آیا قبل از باردارشدن باید از سلامت قلبم مطمئن شوم؟
نه، لزومی ندارد همه خانم ها قبل از باردارشدن چکاپ قلبی شوند مگر اینکه نشانه هایی مانند تپش قلب ناگهانی یا احساس درد و فشار روی قفسه سینه مثلا با بالارفتن از پله های دوطبقه ساختمان داشته باشند. اگر علایم نگران کننده ای مانند آنچه مثال زده شد، تجربه کرده اید، گرفتن یک نوار قلب و معاینه عادی و انجام اکو، خیالتان را راحت می کند و می توانید با اطمینان از سلامت قلب، باردار شوید.
البته به کسانی که ریسک فاکتورهای بیماری های قلب و عروق را دارند، مبتلایان به دیابت، فشارخون بالا، چربی خون، خانم هایی که سیگار می کشند و آنهایی که سابقه بیماری های قلب و عروق در خانواده دارند، حتما توصیه می کنیم قبل از بارداری مشاوره قلبی انجام دهند.
از آنجا که سن ازدواج و بارداری بالا رفته، بهتر است اعضای این گروه های در معرض خطر قبل از باردارشدن حتما از سلامت قلبشان مطمئن شوند.
● اگر مشکل کم خونی یا فشارخون داشته باشم آیا بارداری سالمی خواهم داشت؟
به دلیل حالت فیزیولوژیک و طبیعی ای که آن را «کم خونی بارداری» نامیدیم، بدن طی بارداری دچار کم خونی خواهد شد پس اگر کم خون باشید و قبل از بارداری درمان نشوید، این مشکل تشدید خواهد شد.
بهتر است از نظر تنظیم فشارخون قبل از بارداری تحت نظر پزشک باشید چون مصرف برخی داروهای فشارخون طی بارداری ممنوعیت دارد. به علت کاهش مقاومت عروقی، مشکل فشارخون در نیمه دوم بارداری نمایان می شود و گاهی خطر مسمومیت بارداری هم به وجود می آید. احتمال ابتلا به مسمومیت بارداری در سنین بالا بیشتر می شود به خصوص اگر پرفشاری خون در خانواده تان ارثی باشد.
● برای تپش قلبم «پروپرانولول» مصرف می کنم. آیا این دارو در بارداری منع مصرف دارد؟
داروی پروپرانولول از داروهایی است که مصرف آن در دوران بارداری کاملا ممنوع نیست اما برای بارداری به قانون همه یا هیچ معتقدیم که می گوید بهتر است هیچ دارویی مصرف نشود مگر آنهایی که پزشک تجویز و با توجه به شرایط بارداری، دوز آنها و نوعشان را تعیین کرده است. این دارو بهتر است مصرف نشود چون ممکن است در جنین باعث عقب افتادگی رشد، افت قندخون و کاهش ضربان قلب شود.
معمولا وقتی به مادر اطمینان داده می شود مشکلی سلامت او و جنین اش را تهدید نمی کند، نیازی به مصرف هیچ دارویی نیست البته اگر مادر از خستگی و تپش قلب احساس کلافگی کند، بهتر است دارویش را مصرف کند که اغلب هم بعد از نیم ساعت این حالت ها بهبود پیدا می کنند. خانم هایی که بدون توصیه پزشک و خودسرانه دارو مصرف می کنند، حتما باید این نکته را بدانند که مصرف هر دارویی در دوره بارداری به خصوص در ۳ ماهه اول که اعضای حیاتی جنین درحال تکامل و شکل گیری هستند، ممنوع است.
نظرات شما عزیزان: